EN
Bij patiënten met maagkanker die perioperatieve chemotherapie krijgen, blijken de bijwerkingen tijdens de eerste kuur belangrijke verschillen te laten zien. Met een hiërarchische clusteranalyse werden vier patronen van vroege toxiciteit gevonden. Deze patronen voorspelden de overleving: patiënten met vooral neutropenie hadden de beste vooruitzichten (mediaan 58 maanden), terwijl ernstige maag-darmklachten samenhingen met de slechtste overleving (mediaan 22 maanden). Dit wijst erop dat vroege bijwerkingen waardevolle informatie kunnen geven over het te verwachten behandelresultaat.
In deze studie is onderzocht of vroege bijwerkingen tijdens de perioperatieve chemotherapie bij maagkanker iets kunnen zeggen over de verdere behandeluitkomst. Hiervoor werd een hiërarchische clusteranalyse uitgevoerd op gegevens van 788 patiënten uit de gerandomiseerde CRITICS-trial. In deze trial werd perioperatieve chemotherapie vergeleken met preoperatieve chemotherapie gevolgd door postoperatieve chemoradiotherapie.
Op basis van bijwerkingen in de eerste chemotherapiekuur werden vier duidelijke groepen onderscheiden: een mild cluster, een cluster met vooral neutropenie, een polytoxiciteitscluster en een cluster met voornamelijk maag-darmklachten. Deze groepen verschilden sterk in overleving. Patiënten in het neutropeniecluster hadden de beste prognose (mediaan 58 maanden), terwijl patiënten met overwegend gastro-intestinale toxiciteit juist een aanzienlijk slechtere overleving hadden (mediaan 22 maanden).
De resultaten laten zien dat vroege toxiciteit niet alleen bijwerkingen weerspiegelt, maar ook waardevolle informatie kan geven over hoe het lichaam op de behandeling reageert. Dit kan kansen bieden voor eerdere risicostratificatie en meer persoonlijke aanpassingen in het behandeltraject. Wel is verdere bevestiging in andere patiëntengroepen nodig, onder meer bij patiënten die behandeld worden volgens het huidige FLOT-schema.
van Amelsfoort RM, González P, Simões R, Jansen EPM, Cats A, van Grieken NCT, Sikorska K, Klein Kranenbarg EM, Putter H, van de Velde CJH, van Sandick JW, Verheij M, Walraven I; CRITICS investigators. A novel approach to assess the prognostic value of toxicity profiles in gastric cancer patients undergoing preoperative treatment. Eur J Cancer. 2025 Oct 1;228:115672.